(Βασισμένο στο βιβλίο του Τζουάνες Παπαδόπουλου: Στον καιρό της σχόλης)
Ο Τζουάνες Παπαδόπουλος, πρόσφυγας αρχικά στα Εφτάνησα και κατόπιν στην Ιταλία, μετά την παράδοση του Χάνδακα στους Τούρκους το 1669, κατέγραψε στα Ιταλικά τις αναμνήσεις του από την πόλη, στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε. Έζησε τις ειρηνικές στιγμές της, τα γλέντια και τις διασκεδάσεις της, την καθημερινή της ζωή, μα και τη φρίκη της πολιορκίας και της συνθηκολόγησης. Όλα αυτά περιγράφονται στις αναμνήσεις του με έναν τρόπο άμεσο και γλαφυρό, που συνθέτει ένα μωσαϊκό αναμνήσεων, περιγραφών, πολύτιμων πληροφοριών, οι οποίες καταλήγουν εν τέλει στον αναγνώστη ως ένα συναρπαστικό κείμενο. Οι Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης μας χάρισαν το κείμενο αυτό, γραμμένο στην Πάδοβα το 1696, σε μιαν όμορφη έκδοση, με την ρέουσα γλώσσα του ιταλικού κειμένου αποδιδόμενη εξαιρετικά στα ελληνικά, από τη φιλόλογο Ναταλία Δεληγιαννάκη.
Η ιδέα της γνωστής σκηνοθέτιδος Έρσης Βασιλικιώτη να μεταφέρει στη σκηνή το κείμενο του Τζουάνες, με δρώμενα και ζωντανή μουσική, βρήκε ευήκοα ώτα τόσο στον Δήμο Ηρακλείου όσο και στην Περιφέρεια Κρήτης. Με υπέροχα αναγεννησιακά κοστούμια, με τη συνεργασία του Συλλόγου Φίλων Θεάτρου Ιεραπέτρας, με τον Αργύρη Μπακιρτζή ως Τζουάνες Παπαδόπουλο, θα νοιώσουμε προσκεκλημένοι στα τραπέζια των ευγενών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας του Αδρία, θα τραγουδήσουμε με τους ποπολάρους στις ρούγες του Χάνδακα και θα βιώσουμε την απελπισία της παράδοσης της Κάντιας, της πόλης που αποκαλούσαν άλλοτε «Βενετία της Ανατολής».
Με την ευγενική υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και της ΔΗΚΕΗ.
Συντελεστές
Διασκευή-Σκηνοθεσία : Έρση Βασιλικιώτη
Σκηνικά-Κοστούμια : Μαρία Χανιωτάκη
Video-Αrt : Άγγελος Σπάρταλης
Επιμέλεια Μουσικής : Παύλος Δασκαλάκης
Βοηθός Σκηνοθέτη : Πόπη Δασκαλάκη
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Ο Αργύρης Μπακιρτζής μιλάει στο Cretazine για τον Τζουάνες Παπαδόπουλο που υποδύεται στην παράσταση της Έρσης Βασιλικιώτη
Πώς σας έγινε η πρόταση να αναλάβετε το συγκεκριμένο ρόλο και τι ήταν αυτό που σας έπεισε να δεχτείτε;
Όταν μου έγινε η πρόταση ξαφνιάστηκα. Είπα «βρήκε η κα Βασιλικιώτη έναν Μακεδόνα να παραστήσει έναν Κρητικό; δεν είναι δυνατό». Μετά σκέφτηκα ότι όταν θέλεις να προσεγγίσεις μια χαμένη αλήθεια δεν προσπαθείς να την αναπαραστήσεις αλλά την αντικαθιστάς μ’ ένα δικό της ψέμα. Έτσι κατέληξα να μην αρνηθώ, εφόσον μάλιστα η πρόταση για πολλούς λόγους ήταν πολύ ελκυστική για μένα. Φίλοι στην Κρήτη, πολύ θετική ανταπόκριση στη μουσικής μας στην Κρήτη επί 10ετίες, πρόβες στην Ιεράπετρα, τόπο καταγωγής της Λένας Μαρκοπούλου-Καραβά, στενής οικογενειακής φίλης σε καθημερινή βάση, βουτιές στο Λιβυκό, φαγητό υψηλού επιπέδου και πάνω απ’ όλα ότι με έπεισε η σκηνοθέτης. Δεν ξεχνώ ακόμη ποτέ μια σκέψη του Σ.Μπέλοου απ’ το βιβλίο του «Ο ταξιδιώτης της βροχής», βιβλίο στο οποίο συχνά αναφέρομαι: «Όλοι κατέχουμε μια θέση, η οποία δικαιωματικά ανήκει σε κάποιον άλλον. Είμαστε όλοι εκτοπισμένοι».
Ποια κοινά σημεία μπορείτε να βρείτε με τον ήρωα που υποδύεστε; Τι έχετε αγαπήσει σε αυτόν, και γιατί όχι, με τι έχετε ταυτιστεί;
Η βιωματική ταύτιση δεν είναι για μένα απαραίτητη, όσο η προσπάθεια κατανόησης της εποχής και του κόσμου του ήρωα. Η αγάπη του για την πατρίδα του όπως αυτός την αντιλαμβάνεται, μέσα απ’ τις μυρωδιές, τις γεύσεις, τις παράξενες ιστορίες, τις ιδιοτροπίες των ευγενών, το μάτι του κοιτάζει ψηλά και χαμηλά, σα να μην του ξεφεύγει τίποτα. Και η συγκίνηση που προκαλεί η ζωντάνια της ανάμνησης όλων αυτών που τον συγκινούσαν στα χρόνια της νιότης του στον Χάνδακα και δεν τον εγκατέλειψαν στην Πάδοβα, το μεράκι στο καλό φαγητό, στις «σειρήνες» και πάνω απ’ όλα το κρασί που επανέρχεται συνέχεια. Δεν είναι καθόλου αδιάφορος στα κοινά, θα τον έλεγα μετααναγεννησιακό ανθρωπιστή.
Το κείμενο του Τζουάνες είναι γλαφυρό και νοσταλγικό. Τι είναι αυτό που σας έχει κάνει περισσότερη εντύπωση από τις περιγραφές του;
Η ιστορία του Χάνδακα γι’ αυτόν είναι μια ιστορία των υγρών, του νερού και του κρασιού, η κοινωνική ζωή γύρω τους, ακόμη και η πτώση της πόλης συνδέεται με το νερό, το κρασί συνοδεύει όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις και είναι συνυφασμένο με τη χαρά της ζωής.
Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της παράστασης; Πώς μεταφέρεται ένα βιβλίο απομνημονευμάτων στη σκηνή;
Το σημαντικότερο υποθέτω πως είναι η επιλογή τμημάτων της αφήγησης που να επιτρέπουν την επίτευξη μιας θεατρικότητας. Για περισσότερα πρέπει να ρωτήσετε τη σκηνοθέτη κα Βασιλικιώτη.
Πότε θα έρθετε ξανά στην Κρήτη; (ακόμα δεν φύγατε θα μας πείτε, αλλά εμείς θέλουμε να ξέρουμε!)
Σ’ ένα μήνα νομίζω σίγουρα και πιθανόν και δεύτερη φορά σε δυο μήνες.
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Τετάρτη 6/9: Ιεράπετρα
3ο Γυμνάσιο Ιεράπετρας, 20.30
Παρασκευή 8/9: Ηράκλειο
Κηποθέατρο Ν. Καζαντζάκης, 20.30
Σάββατο 7/10: Ρέθυμνο
Αναγεννησιακό Φεστιβάλ Ρεθύμνου, Φορτέτσα