Κείμενο: Ελένη Πίπη
Ο γνωστός σε πολλούς Ηρακλειώτες, Πίπης, μιλά για μια διαδρομή που ξεκινά απ’ τον παππού του, Αντωνή Πηγουνάκη, το 1915. Τότε, ντόπιοι και Τούρκοι έπιναν τον καφέ τους μέσα σ’ ένα ντουκιάνι πετρόχτιστο, με δίφυλλα παράθυρα και δυο σπηλιές στο εσωτερικό του (χαρακτηριστικές της περιοχής, όπου παλαιότερα έμεναν λεπροί).
Η πιο παλιά μορφή του καφενείου!
Ο Βασίλης Πίπης έφτασε το 1921 από την Ίμβρο στη Μεσκηνιά, ανάμεσα σε άλλους Μικρασιάτες πρόσφυγες.
Ο γιος του, Γιάννης Πίπης θυμάται:
«Ο πατέρας μου, πολύ έξυπνος και δραστήριος άνθρωπος, ανέλαβε το μαγαζί το 1925, όταν παντρεύτηκε τη μάνα μου. Το καφενείο ήταν γεμάτο κόσμο, ο καφές ψηνόταν στη χόβολη από ξυλοκάρβουνα και αργότερα στην πυρήνα. Το ψυγείο ήταν «του πάγου», κάθε μέρα έπρεπε να βάζουμε νέο πάγο. Εκείνη την εποχή πουλούσαμε και ξηρούς καρπούς, φρέσκο παγωτό, λαμπτήρες, πενικιλίνες, στρεπτομυκίνες, «κοκοράκια» για τον πονοκέφαλο και χύμα καπνό! Είχαμε και ένα τηλέφωνο που εξυπηρετούσε όλη την γειτονιά, με τριψήφιο αριθμό “758”.
Ο πατέρας μου έφερνε καραγκιοζοπαίχτες και κινηματογράφο στην πλατεία, νοίκιαζε ποδήλατα και χάριζε καραμέλες και σοκολάτες σε όλα τα παιδιά που έπαιρναν απολυτήριο Δημοτικού. Θυμάμαι τα παιδιά της γειτονιάς να γυρίζουμε την τροχαλία της παγωτομηχανής μέχρι να πήξει το φρέσκο γάλα, κάτι που στο τέλος γινόταν πολύ ζόρικο! Εκείνα τα χρόνια είχα ένα εγγλέζικο ποδήλατο με μεγάλο καλάθι για τα ψώνια, στο οποίο φόρτωνα τα τσιγάρα «Ματσάγγος» και το βαρέλι με το κρασί από το Βαλιδέ Τζαμί (Πλατεία Κορνάρου).»
Κεράσματα στο "τεζιάκι"
Συνεχίζει την αφήγηση αναπολώντας την ατμόσφαιρα στο παλιό καφενείο με τα ασπρόμαυρα πλακάκια, τις ξύλινες καρέκλες με χαραγμένα τ’ αρχικά Β.Π. , το «τεζιάκι» (ξύλινος πάγκος) όπου οι θαμώνες κοντοστέκονταν για μια ρακή. Ο ίδιος ανέλαβε το 1958, μετά το θάνατο του πατέρα του και συνεχίζει την παράδοση μέχρι και σήμερα, κάνοντας δικές του προσθήκες, βάζοντας ψυχή, μεράκι σε ό,τι κάνει. Ξεκίνησε με καφέ, ρακή και χαρτοπαίγνιο, και εξελίχθηκε σε ταβέρνα όταν χτίστηκε το καινούργιο κτίριο στη θέση του παλιού το 1989.
Ο Πίπης καμαρώνει
«Από δω έχουν περάσει ο Κούνδουρος, ο Λεοντής, ο Γραμματικάκης, ο Ζουράρης, ο Τσακνής, ο Μαχαιρίτσας, ο Πασχαλίδης και πολλοί άλλοι διάσημοι. Κάποτε είχε έρθει και ο Μ. Χατζιδάκις, έμεινε μέχρι αργά με την παρέα του και δεν μπόρεσε να αντισταθεί στα γλυκά, παρά το ότι του είχαν απαγορευτεί για λόγους υγείας.»
Το παλιό κτίριο του καφενείου
Με το πέρασμα των χρόνων ο Πίπης έγινε στέκι φοιτητών, διανοούμενων, καλλιτεχνών, πολιτικών, και των πιο λαϊκών και grotesque προσωπικοτήτων. Πολλοί θα αναγνωρίσουν τον εαυτό τους (να κάθεται με παρέα ή να χορεύει) στις πολλές φωτογραφίες που κρατά στο αρχείο του.
Καζάν ντι Πί-πης
Σήμερα, πηγαίνοντας στον Πίπη, αφού παιδευτείς να παρκάρεις στα στενά της Χρυσοπηγής, θα δεις τα τραπεζάκια έξω σε μια αυλή, περιτριγυρισμένη από δέντρα, και εκείνον να σε υποδέχεται, λιγότερο ή περισσότερο ευδιάθετος, αλλά πάντα αυθεντικός, χωρίς τυπικότητες, με αμεσότητα που ξαφνιάζει. Θα κάτσει στην παρέα για να πάρει παραγγελία, δημιουργώντας μια αίσθηση οικειότητας, σχεδόν οικογενειακή. Όταν έχει κέφια, θα τον ακούσεις να φωνάζει «προσδεθείτε και μην καπνίζετε, πετάμε στα 20.000 πόδια, Κωστή κάλεσε τον Πύργο ελέγχου» ή θα τον δεις να «παίρνει μια στροφή» ή να πετά δίσκους και πιάτα στο πάτωμα. Στο φαγητό θα βρεις ποιότητα και ποσότητα, χωρίς καμιά γκουρμεδιάρικη διάθεση. Η κυρία Μαρία, πρωταγωνίστρια στην κουζίνα, φημίζεται ιδιαίτερα για τις σουπιές μελάνι και τα γλυκάδια. Ωστόσο, αυτό που σίγουρα θα σ’ ενθουσιάσει είναι το κέρασμα στο τέλος: γλυκά του κουταλιού, κανταΐφι με παγωτό, «καζάν ντι πι-πη» όπως το ονομάζει , που ενίοτε συνοδεύονται και από βεγγαλικά (!) Φεύγοντας, αφού έφαγες και ήπιες, αν είσαι τυχερός, θα κρατάς το τυράκι ή το αρνάκι της κλήρωσης για το σπίτι…
Και μια μαντινάδα που -όπως λέει- κρατά από την εποχή του πατέρα του:
«Ο Πίπης εις την Μεσκηνιά ένας πασάς λογάται,
όπου του κάνουν ασκιανό οι χήρες και κοιμάται!»