Το εμβληματικό θαλάσσιο φρούριο του Ηρακλείου, ο Κούλες, ή “Rocca a Mare” όπως το ονόμαζαν οι Ενετοί, αφού παρέμεινε κλειστό στο κοινό για χρόνια λόγω εκτεταμένων εργασιών αναστήλωσης, επιτέλους επέστρεψε στην καθημερινή ζωή των Ηρακλειωτών αλλά και στη λίστα των επισκέψιμων μνημείων της πόλης.
Από το 1525 που ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής του και το 1540 που ολοκληρώθηκαν, φτάνουμε μισή χιλιετία μετά στο 2016 όπου ο Κούλες συνεχίζει να αγναντεύει αγέρωχα το ενετικό λιμάνι και ταυτόχρονα να προσφέρει πλέον μια σύγχρονη εμπειρία περιήγησης στον επισκέπτη.
Η δαιδαλώδης διαδρομή στο ισόγειο του φρουρίου περνάει από πολλές αίθουσες που άλλαξαν πολλές χρήσεις στη διάρκεια των αιώνων (κάποιες χρησίμευσαν ως φυλακές στα χρόνια της οθωμανικής κατοχής), ορισμένες εκ των οποίων ανοίγονται για πρώτη φορά. Έτσι, για πρώτη φορά βλέπουμε την αίθουσα που φιλοξενεί γλυπτά της εποχής της Βενετοκρατίας (από τις Πύλες των ενετικών τειχών, οικόσημα, επιγραφές κ.ά.), την διαμορφωμένη αίθουσα στην οποία προβάλλονται ντοκιμαντέρ μικρού μήκους σχετικά με τον κόλπο του Ηρακλείου, τις ενάλιες αρχαιότητες, τις έρευνες του Κουστώ κ.ά. καθώς και την αίθουσα που φιλοξενεί τους θησαυρούς των ναυαγίων που ανέσυρε από το βυθό ο Κουστώ.
Εντυπωσιακή είναι και η μεγάλη αίθουσα που φιλοξενεί τα περίτεχνα κανόνια του La Thérèse, της υποναυαρχίδας που έστειλε ο Λουδοβίκος ΙΔ’ για να συνδράμει στην άμυνα των Ενετών στην πολιορκία του Χάνδακα, αλλά έμελλε να βυθιστεί αύτανδρη μετά από έκρηξη στην πυριτιδαποθήκη της. Το ναυάγιο του La Thérèse επίσης εντοπίστηκε από τον Κουστώ το 1976 ανάμεσα στο Ηράκλειο και στη νήσο Ντία.
Οι κρυφοί φωτισμοί και το φυσικό φως που έρχεται από τους φωταγωγούς στο δώμα, οι κανονιοθυρίδες που καθαρίστηκαν και «ανοίχτηκαν» ώστε από παντού μέσα στο φρούριο να βλέπεις τη θάλασσα και τον λιμενοβραχίονα, καθώς και η μεγάλη πόρτα φόρτωσης των γαλερών στην αίθουσα με τα ναυάγια κάνουν ακόμα πιο υποβλητική την περιήγηση στους εσωτερικούς χώρους του φρουρίου.
Επίσης το εποπτικό υλικό που έχει αναρτηθεί από την Εφορεία Αρχαιοτήτων δίνει όλη την απαραίτητη πληροφορία για την ιστορία του Κούλε αλλά και της πόλης, τις διάφορες επεμβάσεις που έχουν γίνει διαχρονικά στο μνημείο, τις οχυρώσεις του Ηρακλείου και του Ενετικού Χάνδακα, τον Κρητικό Πόλεμο κ.ά.
Η εξερεύνηση του Κούλε ολοκληρώνεται στο δώμα, εκεί όπου άλλοτε κινούνταν στρατιώτες και κανόνια και υπήρχαν κατοικίες των αξιωματικών και του διοικητή του φρουρίου, ο Πύργος του Φάρου (Castellum Communis όπως το ονόμαζαν οι Ενετοί) καθώς και άλλα κτίσματα και επεμβάσεις που προστέθηκαν αργότερα από τους Τούρκους.
Σήμερα, η βόλτα στον περιμετρικό διάδρομο δίπλα στις επάλξεις χαρίζει πανοραμική θέα στον κόλπο του Ηρακλείου, τον λιμενοβραχίονα, το σύγχρονο και το ενετικό λιμάνι της πόλης, στα νεώρια και στην αρχή της 25ης Αυγούστου, αλλά και ακόμα πιο μακριά στον Γιούχτα και τη Ρογδιά.
Ο Κούλες, το σύμβολο της πόλης και άγρυπνος φρουρός της, είναι ανοιχτός καθημερινά στους επισκέπτες από τις 8.00 ως τις 15.00 (τελευταία είσοδος στις 14.30).