Ένα ρεπορτάζ στον απόηχο του φεστιβάλ Εν Οίκω 2014
Οι «Από Κοινού» συνεταιρίζονται και αγαπούν την αυτάρκεια
Οι «Από Κοινού» αυτοπροσδιορίζονται ως μια «συνεταιριστική κοινότητα αυτάρκειας». Πράγματι, ο πάγκος τους φώναζε από μακριά «αυτάρκεια!» αφού είχε όλα τα καλούδια: από παξιμάδι και κρασί, μέχρι ζαρζαβατικά, ελιές και βότανα. Η κοινότητα απαριθμεί 10-12 άτομα όπως μας είπαν, άτομα ετερόκλητα που δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους. Βάλανε όμως μπόλικη συλλογική δουλειά και εδώ και ένα χρόνο μοιράζουν τις δράσεις τους σε τρεις κατευθύνσεις: η πρώτη, η πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση. Ο κανόνας εδώ είναι απαράβατος – το τονίζουν – όλα τα προϊόντα του συνεταιρισμού παράγονται με δικές τους πρώτες ύλες και οι καλλιέργειες γίνονται με φυσικές μεθόδους (όχι φυτοφάρμακα, όχι χημικά). Είναι προϊόντα fair trade, με την έννοια ότι οι παραγωγοί δεν παίρνουν τιμές πείνας αλλά και οι καταναλωτές τα αγοράζουν στη χαμηλότερη δυνατή τιμή. Όλα είναι συνδεδεμένα με την εποχικότητα, παράγουν μόνο ό,τι καλό βγάζει η κάθε εποχή! Οι άλλες δυο δράσεις του συνεταιρισμού είναι η εκπαίδευση (κάπου εδώ κολλάει ο εξαιρετικός Παιδόκηπος) και οι πολιτιστικές δράσεις.
Αυτός ο μικρός και φρέσκος συνεταιρισμός ήδη έχει καταφέρει να εξάγει κάποια από τα προϊόντα του στο εξωτερικό. Τα παιδιά είναι αισιόδοξα, ενθουσιώδη με το εγχείρημα τους και προσκαλούν όποιον ενδιαφέρεται για εθελοντική εργασία. Αν τους χάσατε στο Εν Οίκω μπορείτε να τους βρείτε στην ιστοσελίδα τους (www.apokinou.gr) και στο facebook - δέχονται και παραγγελίες τηλεφωνικά (2810 822469) ή μέσω internet!
Ο κ. Γιώργος Σακελλάρης και η Φυσική Δόμηση Κρήτης
Τον κ. Γιώργο τον συναντήσαμε στην είσοδο του πάρκου, εκεί όπου στοιβάζονταν οι μεγάλες πέτρινες κατασκευές του και τα ταμπλό με τον καταιγισμό πληροφοριών για τις μεθόδους φυσικής δόμησης. Η ομάδα που εκπροσωπεί, η Φυσική Δόμηση Κρήτης αποτελείται από περίπου 50 άτομα. Έδρα τους είναι ο νομός Λασιθίου αλλά δεν είναι όλοι από την Κρήτη – κάποιοι είναι φίλοι από το εξωτερικό. «Προσπαθούμε να μάθουμε τον κόσμο να χρησιμοποιεί φυσικά υλικά για να φτιάξει το σπίτι του». Σπίτια που φτιάχνονται με φθηνά οικολογικά υλικά, που τα χτίζεις με την παρέα σου χωρίς να χρεώνεσαι για μια ζωή στην τράπεζα, όπως λέει. Σπίτια βιοκλιματικά, με ελάχιστο οικολογικό αποτύπωμα που όταν κάνουν τον κύκλο τους «θα πέσουν και θα ξαναγίνουν χώμα» .Ο ίδιος έχει χτίσει στον Άγιο Νικόλαο μια μικρή εξοχική κατοικία με τη μέθοδο των «γαιοσάκων».
Κι αυτά τα περίεργα πέτρινα; Είναι η τεχνοτροπία Tadelakt που έρχεται από το Μαρόκο. Ένας ειδικός σοβάς που δουλεύεται με το χέρι και φτιάχνει πανέμορφα λουτρά, νιπτήρες, ντουζιέρες κ.ά. και βέβαια δένει τέλεια με τη λογική της φυσικής δόμησης!
Ο Σήφης Αποστολάκης και τα πρωτότυπα μουσικά του όργανα
Ένας νέος οργανοποιός με έδρα την Κριτσά (Ν. Λασιθίου). Τον βρήκαμε στο Μουσικό Χωριό του Εν Οίκω πίσω από τον μουσικό του πάγκο. Λύρα, μπουλγαρί, μπαγλαμαδάκι, λαούτο. Αυτά που περιμένεις να δεις δηλαδή από έναν κρητικό οργανοποιό. Μα και άλλα, λίγο παράξενα και αυτοσχέδια. Μουσικά όργανα από τσούκο (κολοκύθα) - έκανε και σχετικό σεμινάριο ο Σήφης στο πλαίσιο του φεστιβάλ. Καθώς και κρουστά από πρωτότυπα υλικά, όπως το μικρό ντέφι που αντί για πιατίνια είχε μεταλλικά καπάκια αναψυκτικών, πειραγμένα και αγνώριστα. «Κάποια βασίζονται σε δικές μου ιδέες. Έμπνευση να’χεις…». Δεν αγοράζει, λέει, ο κόσμος μουσικά όργανα όπως παλιά. Παίρνουν κινέζικα που είναι φτηνά, μα έτσι μαθαίνει το αυτί λάθος... «Η σχέση με το μουσικό όργανο είναι ερωτική. Αν σου «ξύνει» το αυτί, σε διώχνει μακριά από τη μουσική». Ο Σήφης σπούδασε οργανοποιία στην Καστοριά, στο Κέντρο Βυζαντινών Τεχνών, τη μοναδική σχολή στο είδος της σε Ελλάδα και Βαλκάνια (που πλέον δυστυχώς έχει κλείσει). Αλλά η αγάπη για την τέχνη είναι μάλλον οικογενειακή υπόθεση μιας και όργανα έφτιαχνε και ο πατέρας και ο παππούς. Και η παράδοση συνεχίζεται, εκεί στην όμορφη Κριτσά.
Ο Γιώργης Φεργαδάκης μας συστήνει τις αυτοσχέδιες παραστιές του
Δεν υπάρχει περίπτωση να πέρασες από το Εν Οίκω και να μην παρατήρησες τον κ. Γιώργη και τις παράξενες κατασκευές του στον μικροσκοπικό πάγκο του. «Τι είναι αυτά;» Πρόκειται για την ερώτηση που μάλλον ακούστηκε όσο καμία άλλη στις τέσσερις μέρες του φεστιβάλ. «Αυτά» είναι μικρές αυτοσχέδιες παραστιές από χώμα και άχυρο. Καλο-κοσκινισμένο χώμα και άχυρο, για την ακρίβεια. Μια τέχνη των γιαγιάδων (όχι των παππούδων!), αυτές τις φτιάχνανε κι έπειτα μαγείρευαν. Ο κ. Γιώργης ισχυρίζεται ότι το ταλέντο το πήρε «υποσυνείδητα» από τη μάνα του και τη γιαγιά του. Η καταγωγή του είναι από την Ανατολή της Ιεράπετρας –εκεί θα τον βρείτε, ή σε κάποια σπηλιά που θα έχει μετατρέψει σε deluxe φυσικό κατάλυμα. Σε μια τέτοια σπηλιά στην Ελαφόνησο Πελοποννήσου έζησε για 5 (!) χρόνια!
Τον συμπαθήσαμε τον κ. Γιώργη γιατί έχει μάτι έξυπνο και αετίσιο και γιατί αγαπάει να φτιάχνει «φυσικά γκατζετάκια» όπως τα αποκαλεί. Οι παραστιές του θέλουν ένα πρώτο ψήσιμο με ειδική διεργασία (χωρίς φλόγα) για να ψηθούν και έπειτα «δουλεύουν» είτε με κάρβουνα, είτε με ξύλα. Μαγειρεύεις στην αυλή ή στο σπίτι σου χωρίς ρεύμα, υγιεινά και νόστιμα, με «τσικάλι» ή τηγάνι. Ο ίδιος μαγειρεύει αποκλειστικά με αυτόν τον τρόπο και το αγαπημένο του φαγητό, όπως μας αποκάλυψε, είναι τα ρεβίθια!
Η Δέσποινα Μαθιουδάκη ξεδιπλώνει τα μυστικά του χαρουπιού
Την Δέσποινα Μαθιουδάκη δεν τη συναντήσαμε για πρώτη φορά. Αυτή άλλωστε μας έμαθε να φτιάχνουμε φυσικό σαπούνι από ελαιόλαδο. Γνωρίζαμε επίσης ότι γενικότερα δραστηριοποιείται με βιωματικά σεμινάρια αλλά και με θέματα που άπτονται της κρητικής διατροφής και των διατροφικών συνηθειών των «παλιών» κρητικών. Για αυτό τον λόγο, έχει φτιάξει την Ομάδα Ηλικιωμένων Εθελοντών Συμβούλων Υγιεινής Διατροφής που επισκέπτονται σχολεία της α’βάθμιας εκπαίδευσης και κάνουν σεμινάρια στους μικρούς μαθητές τα οποία γίνονται κυριολεκτικά ανάρπαστα!
Στο Εν Οίκω η Δέσποινα έστησε έναν θεματικό πάγκο: όλα είχαν να κάνουν με το Χαρούπι, ένα χαρακτηριστικό προϊόν της κρητικής γης που γνωρίζει αναβίωση στις μέρες μας. Χαρουπάλευρο, μερέντα από χαρούπι, μπαλσάμικο ξύδι με χαρούπι, χαρουπο-κέικ, μπισκότα με χαρούπι και πάει λέγοντας, φτιαγμένα από χαρούπια που μαζεύει η ίδια. Κι επειδή μας έχει ήδη κεντρίσει το ενδιαφέρον αυτό το πολυσχιδές χαρούπι και αυτή η πολυτάλαντη γυναίκα, μάλλον θα επιστρέψουμε με νέο DIY άρθρο προσεχώς!