Αν ακούσεις ότι κάποιος χτίζει το σπίτι του με άχυρα και λάσπη, στην αρχή το πιθανότερο είναι να γελάσεις, μετά να θυμηθείς το παραμύθι με τα τρία γουρουνάκια και μετά καθώς το ξανασκέφτεσαι – και κυρίως καθώς το βλέπεις να αποκτά μορφή «κανονικού» σπιτιού, να αλλάξεις γνώμη. Μήπως τελικά υπάρχει κι άλλος τρόπος;
Οι εναλλακτικές μορφές δόμησης, με φυσικά και ανακυκλώσιμα υλικά άρχισαν να κερδίζουν έδαφος τα τελευταία χρόνια, τόσο λόγω της οικονομικής όσο και της περιβαλλοντικής κρίσης. Το ενεργειακό αποτύπωμα αυτού του είδους δόμησης είναι ελάχιστο, τα υλικά έρχονται κατευθείαν από τη γη, κι ο ένοικος του σπιτιού γίνεται ο ίδιος «χτίστης» - χώνοντας τα χέρια του στον πηλό, το άχυρο, την πέτρα.
Ο Γιώργος Ριτσάκης, εμπνευστής του “The Archanes Project” αρχικά ήθελε να χτίσει το σπίτι του με πέτρα. Έπειτα, ψάχνοντας στο διαδίκτυο, γνώρισε τις χωμάτινες κατασκευές, βρήκε την ομάδα Πηλοίκο και πήγε σε σεμινάρια στα Χανιά και στον Άγιο Νικόλαο για να μάθει τις διαφορετικές τεχνικές. Τελικά για τα δύο σπίτια που χτίζει σε μια πλαγιά με θέα τους ελαιώνες των Αρχανών και τον Γιούχτα διάλεξε την τεχνική του “light clay” (ελαφρύς πηλός). Άχυρο και λάσπη αναμειγνύονται και γεμίζουν τον σκελετό από ξύλο, και ακολουθούν τρία χέρια σοβά. Το τρίτο – και καλύτερο – περιλαμβάνει άμμο από τη θάλασσα, ασπρόχωμα και... καβαλίνα (ναι, από άλογα). Η κρητική γη τα παρέχει όλα πλουσιοπάροχα, όσο για τα θεμέλια, οι πέτρες προέρχονται από το ίδιο το χωράφι κατά την εκσκαφή του.
Εκτός από τον ιδιοκτήτη, «λασπώθηκαν» φίλοι, γνωστοί, γείτονες και ένα ζευγάρι από την Αργεντινή που ήρθαν από την άλλη άκρη της γης για να μεταδώσουν τις γνώσεις τους
Τέλη Ιουλίου ξεκίνησε η κατασκευή του πρώτου σπιτιού, που σήμερα περιμένει υπομονετικά τον ζεστό φθινοπωρινό καιρό να στεγνώσει τη λάσπη στους εσωτερικούς τοίχους για να μπουν οι σοβάδες και όλα όσα λείπουν για να το κάνουν «κανονικό» σπίτι. Σειρά έχει το δεύτερο σπίτι – που βέβαια θα χτιστεί με την κληρονομιά του “know-how” από το πρώτο.
Όσο για τους χτίστες, εκτός από τον ίδιο τον Ριτσάκη, «λασπώθηκαν» φίλοι, γνωστοί, φίλοι φίλων, γείτονες, και ένα ζευγάρι από την Αργεντινή, ο Εζεκιήλ και η Ροσίο που μόνοι τους προσφέρθηκαν να έρθουν από την άλλη άκρη της γης για να μεταδώσουν τις γνώσεις τους (χτίζουν αντίστοιχα σπίτια στην χώρα τους). Μέχρι τώρα έχουν περάσει από το project των Αρχανών γύρω στα 35 άτομα. Και κάπως έτσι το χτίσιμο ενός σπιτιού γίνεται μια προσωπική, παρεΐστικη και πάνω από όλα οικολογική υπόθεση. «Λες “χτίζω το σπίτι μου” και κυριολεκτείς», λέει καμαρώνοντας ο Γ. Ριτσάκης.
Προς τους απανταχού δύσπιστους: μια βόλτα ως τις όμορφες Αρχάνες θα σας πείσει ότι πρόκειται για ένα εντελώς «σπιτένιο» σπίτι. Βάλτε πρόχειρα ρούχα, παίξτε με τη λάσπη και τα άχυρα και δώστε ένα χεράκι. ;-)