Πώς και γιατί επέλεξες να αφήσεις την αρχιτεκτονική και να ασχοληθείς με τα κόμικς;
Τα κόμικς μου άρεσαν από παιδί. Οπότε μιας και οι καιροί είναι δύσκολοι, πήρα απόφαση ότι τουλάχιστον θα ασχοληθώ με αυτό που μου αρέσει.
Δεν είναι όμως δύσκολο να τα βγάλεις πέρα σε εποχές κρίσης με το συγκεκριμένο επάγγελμα;
Πάντα δύσκολα ήταν τα πράγματα στον συγκεκριμένο τομέα, ακόμα και πριν την κρίση και έχω συμβιβαστεί με αυτό. Εξάλλου ο καθένας που ξεκινάει να ασχοληθεί με τα κόμικς έχει την αισιοδοξία ότι θα τα πάει καλύτερα από τους άλλους.
Εσύ δηλαδή παραμένεις αισιόδοξος;
Την αισιοδοξία πότε τη χάνεις και πότε τη βρίσκεις. Εγώ την ψάχνω έστω και σε μικρές δόσεις, χωρίς όμως αυταπάτες.
Και με την αρχιτεκτονική, έχεις τελειώσει;
Όλο και κάποιος συγγενής μου φορτώνει κάποια αγγαρεία. Δεν το διαφημίζω όμως για να αποφεύγω περισσότερες δουλειές!
Άρα σχεδίαζες κόμιξ από μικρός; Έχεις κρατήσει τα πρώτα έργα σου;
Όλα σχεδόν τα παιδιά σχεδιάζουν τα δικά τους κόμικς όταν είναι μικρά, απλώς σε κάποια η μένει η συνήθεια. Έχω κρατήσει σχεδόν όλα μου τα σκίτσα από το δημοτικό. Ωστόσο όταν είσαι μικρός έχεις ελάχιστες έως καθόλου επιρροές. Καθώς μεγαλώνεις, συσσωρεύεις περισσότερες εμπειρίες και εικόνες που σίγουρα διαμορφώνουν κάπως το στυλ σου. Στο τέλος βέβαια καταλήγεις να προσπαθείς να ξεφορτωθείς πάλι όλα αυτά και να επιστρέψεις πίσω στο πιο μινιμαλιστικό, το πρωτόλειο.
Αυτή τη στιγμή πόσα βιβλία σου έχουν εκδοθεί;
Έχω εκδώσει δύο βιβλία κόμικς κι ένα τρίτο (Ονειροπόλοι) που δεν είναι κόμικ, αλλά μια συλλογή από γελοιογραφίες, οι οποίες δεν είναι αστείες άρα τελικά δεν είναι καν γελοιογραφίες. Ορισμένοι τις χαρακτηρίζουν ως «βινιέτες».
Μη γελοίες γελοιογραφίες; Νέο είδος;
Δεν το έχω σκεφτεί ως κάτι τέτοιο. Απλά δεν εκφράζουν μόνο το γέλιο, αλλά και διάφορα άλλα συναισθήματα. Έτσι είμαι κι εγώ, δεν μπορώ να γελάω συνέχεια, δεν μπορώ να κάνω συνέχεια χιούμορ. Είπα λοιπόν να εμπλουτίσω κάπως το «ρεπερτόριο» μου. Κάτι αντίστοιχο έκανε κι ο εικονογράφος Edward Gorey, αλλά τα δικά του σκίτσα ήταν κυρίως «ιστορίες τρόμου».
Σε πολλά από αυτά τα σκίτσα χρησιμοποιείς την ομοιοκαταληξία. Δεν είναι λίγο ρετρό;
Το έκανα στην αρχή, αλλά μετά μου φάνηκε λίγο επιτηδευμένο. Ναι, είναι ρετρό, αλλά τα συγκεκριμένα σκίτσα είναι ρετρό και χωρίς την ομοιοκαταληξία. Στην πορεία βαρέθηκα τις ομοιοκατάληκτες λεζάντες και άρχισα να χρησιμοποιώ μια πιο στρεβλή σύνταξη. Αυτό είναι και το πιο χιουμοριστικό τους στοιχείο, το οποίο παραπέμπει σε μια ειρωνική ποίηση που θυμίζει λίγο Μποστ.
Σχεδιάζεις γιατί θέλεις να εκφράσεις κάτι συγκεκριμένο ή η διαδικασία γίνεται λίγο πιο αυθόρμητα;
Είναι μερικές μέρες που θέλω να μιλήσω για κάτι που όντως συμβαίνει, αλλά τις περισσότερες φορές πρώτα σχεδιάζω απλά μια εικόνα που μου ήρθε και μετά προσπαθώ να φανταστώ την κατάλληλη λεζάντα. Μετά μπορεί να σκεφτώ κάποια καλύτερη και να την αλλάξω. Κάθε σχέδιο μου ψάχνει την ατάκα του.
Οι «Ονειροπόλοι» σου έχουν κοινό σημείο το όνειρο;
Όχι, δεν είναι όλοι κυριολεκτικά ονειροπόλοι. Κάποιοι έχουν εμμονές, φοβίες, είναι μελαγχολικοί, νευρωτικοί, περίεργοι, βλάκες ή έξυπνοι που, όπως όλοι μας, κάπου την έχουν πατήσει.
Την αίσθηση αυτή του ονείρου (την υπέρβαση από το καθημερινό) την δίνει η «ψευτο-ποίηση».
Πώς την ορίζεις αυτή την ψευτο-ποίηση;
Δεν είναι ποίηση αληθινή, σαν του Καβάφη και του Καρυωτάκη. Είναι λεζάντες για θέματα ταπεινά/καθημερινά από καθημερινούς ανθρώπους που απλά τις διαστρεβλώνω για να μοιάζουν λίγο πιο περίεργες. Είναι τόσο καθημερινά πράγματα εντέλει που αποκλείεται να τα δεις στα σοβαρά ως ποίηση.
Εσύ είσαι ονειροπόλος; Ζεις στον κόσμο σου;
Πιστεύω ότι είμαι πολύ ρεαλιστής αν και οι άλλοι συχνά δεν το συμμερίζονται αυτό. Αν βέβαια ήμουν όντως ρεαλιστής τώρα θα ζούσα σε άλλη χώρα και θα δούλευα σε κάποιο αρχιτεκτονικό γραφείο. Δυστυχώς όμως δεν είμαι ονειροπόλος. Θα ήθελα να είμαι και υποθέτω ότι γι’αυτό φτιάχνω αυτούς τους χαρακτήρες – με διασκεδάζουν. Ή μήπως είμαι τελικά;
Ποιοι συγγραφείς, σκιτσογράφοι και ζωγράφοι σε έχουν εμπνεύσει;
Διαβάζω πολλή επιστημονική φαντασία, με αγαπημένο τον Ray Bradbury. Αγαπάω επίσης τον Φλωμπέρ (Μαντάμ Μποβαρύ, Αισθηματική Αγωγή) γιατί στα πολύ φλύαρα βιβλία του συχνά ασχολείται με τα καθημερινά (κι ενίοτε τα ανούσια) πράγματα, αλλά και Ίταλο Καλβίνο γιατί γράφει υπέροχα παραμύθια για μεγάλους… γεμάτα με συμβολισμούς, πειραματισμούς και διάφορες ασκήσεις ύφους. Από τους σκιτσογράφους ξεχωρίζω τον Gorey και από ζωγράφους τον Ρενουάρ και τον Μοντιλιάνι.
Αν μπορούσες να διαλέξεις, ποιο λογοτεχνικό έργο θα ήθελες να σκιτσογραφήσεις;
Κάποιο διήγημα του Χούλιο Κορτάσαρ ή οτιδήποτε από τον Καλβίνο.
Μια και σου αρέσει ο σουρεαλισμός, βρίσκεις κάτι σουρεαλιστικό στο Ηράκλειο;
Φυσικά και είναι σουρεαλιστική πόλη το Ηράκλειο. Βασικά όλος ο κόσμος είναι σουρεαλιστικός.