Ο αγγλικός τίτλος οφείλεται βέβαια στον εμπνευστή της προσπάθειας, τον Mathew Halpin, έναν Αυστραλό καλλιτέχνη που ζει στην περιοχή τα τελευταία χρόνια. Αφού περπάτησε τα στενά δρομάκια της, αγάπησε τα ημιερειπωμένα σπίτια μιας γειτονιάς της παλιάς πόλης του Ηρακλείου που επιβιώνει αποσπασματικά, αφού ενθουσιάστηκε από το μεγάλο “potential” (όπως λέει ο ίδιος) της περιοχής σκέφτηκε ότι θέλει να συμβάλει κι ο ίδιος στην αναζωογόνηση της. Όλα αυτά μέσα σε μια κακή αλλά και καλή συγκυρία. Κακή γιατί η κρίση αφήνει τα σπίτια των παππούδων να ερημώνουν, καλή γιατί η ίδια η κρίση έχει ανακόψει το ξεφύτρωμα πολυκατοικιών μέσα στα δαιδαλώδη στενά των φτωχογειτονιών.
Ο Λάκκος πρωτοβγήκε από την ηρακλειώτικη αστική λήθη το 2013 όταν διοργανώθηκε εκεί η «Αθέατη Πόλη» με διάφορα δρώμενα, ανάμεσα στα οποία και μια εξαιρετική εκδήλωση αφιερωμένη στη ρεμπέτικη ιστορία της γειτονιάς με πρωταγωνιστές τον Γιάννη Ζαϊμάκη (που έχει γράψει το βιβλίο της ιστορίας του Λάκκου) και τον Γιάννη Παξιμαδάκη. Στην Αθέατη Πόλη συμμετείχαμε κι εμείς με ένα δικό μας πρότζεκτ. Μετά την επιτυχία του φεστιβάλ ήρθε το άνοιγμα δύο μαγαζιών που έφεραν ζωή σε πιο σταθερή βάση στη γειτονιά: η «ταβέρνα του Βουρβούλη» στην όμορφη αυλή της Γωγώς και το «Καφενείον ο Λάκκος» που γέμισε χρώμα, λουλούδια και νεανικές φωνές μια μέχρι πρότινος εγκαταλελειμμένη κι έρημη πλατεία.
Τo Lakkos Project έχει επικεντρωθεί σε αυτή την πλατεία και στο γειτονικό πάρκο του Υγειονομικού. Μια ομάδα αποτελούμενη από εικαστικούς καλλιτέχνες (το λεγόμενο Lakkos Art Laboratory), εθελοντές από τους Minoistas και το Festivalaki, τα παιδιά από Καφενείο και κατοίκους της περιοχής, με επικεφαλής τον Mathew και με την απαραίτητη συμβολή του Δήμου Ηρακλείου (ειδικά ως προς τις εργασίες πρασίνου), έβαψαν άχρωμες προσόψεις παλιών σπιτιών, καθάρισαν το μικρό παρκάκι, ζωντάνεψαν γνωστές και άγνωστες ιστορικές φιγούρες του Λάκκου ζωγραφίζοντας τις. Αποκορύφωμα, η μεγάλη τοιχογραφία με τη ρεμπέτικη παρέα «λακκουδιανών» που δεσπόζει πάνω στην πλατεία. Επιπλέον, ήδη ο δήμος έχει ξεκινήσει τη διαδικασία φύτευσης παρτεριών με δέντρα και λουλούδια σε σημεία που καταλάμβαναν παρκαρισμένα αυτοκίνητα, κάτι που σίγουρα θα αναβαθμίσει τη γειτονιά.
Η πόρνη, έργο της εικαστικού Δανάης Σύρρου
Ποιος είναι ο απώτερος στόχος, θα αναρωτηθείτε. Ο Mathew που στην αρχή απογοητεύτηκε από την σύγχρονη εικόνα του Ηρακλείου, μέσα στα 4 χρόνια που ζει εδώ άρχισε να βλέπει την εγκατάλειψη ως ευκαιρία. Οραματίζεται λοιπόν έναν Λάκκο που θα διατηρήσει τον γραφικό του χαρακτήρα, θα ξεφύγει από την εγκατάλειψη και την υποβάθμιση και θα γίνει ζωντανός πυρήνας δημιουργικότητας, τέχνης και ανταλλαγής ιδεών, προσελκύοντας νέους καλλιτέχνες και επαγγελματίες, αλλά και νέες οικογένειες που θα έχουν το κίνητρο να εγκατασταθούν εδώ. Ο ίδιος άλλωστε έχει φτιάξει το εργαστήριο και το σπίτι του στον Λάκκο. «Το Ηράκλειο το χρειάζεται αυτό. Είναι μια μεγάλη πόλη και όλες οι μεγάλες πόλεις χρειάζονται τους δημιουργικούς πυρήνες τους», μας λέει. Πρέπει –εξηγεί- να συνεργαστεί ο δήμος με την τοπική κοινότητα, αλλά και οι ιδιοκτήτες των παλιών εγκαταλελειμμένων σπιτιών να πειστούν να τα ανακαινίσουν ή έστω να τα παραχωρήσουν χωρίς ενοίκιο με αντάλλαγμα την ανακαίνιση τους, ένα μοντέλο που άτυπα έχει «δουλέψει» στο παρελθόν.
Εδώ κι εκεί ξεπροβάλλουν πολύχρωμα σπιτάκια (φωτο: Καφενείον ο Λάκκος)
Επόμενο βήμα; Ένα μεγάλο πάρτι (που στην πορεία μάλλον εξελίσσεται σε μικρό φεστιβάλ) στα τέλη Σεπτέμβρη στην αναμορφωμένη μικρή πλατεία, με μουσικές και χορούς και ίσως θέατρο και άλλα δρώμενα. Στα μελλοντικά πλάνα, ένα street art festival που θα επαναλαμβάνεται σε ετήσια βάση, ίσως κάποιο παζάρι ανταλλαγής και, όταν το πρότζεκτ κλείσει τον κύκλο του, «μετακόμιση» στην άλλη ιστορική γειτονιά της πόλης, την Αγία Τριάδα. Περισσότερα για τις προσεχείς δράσεις του Lakkos Project, στη σελίδα του στο fb: www.facebook.com/thelakkosproject